"Dusza czyśćcowa. Wspomnienia o Stanisławie Grochowiaku" Anny Romaniuk

Książka ta nie jest - i nie miała być - pomnikiem Stanisława Grochowiaka. Nie ułatwi też prostych ocen pisarza. Jej największymi zaletami wydają się niepewność sądu i pytania, jakie pozostają po lekturze. Jego losy splatają się z Sadybą i jego mieszkaniem przy ulicy Morszyńskiej, wiele osób spomina ten adres jako bardzo ważny w jego życiu.

Stanisław Grochowiak ma swoją dobrą i złą legendę. Dobra ukazuje go jako przywódcę pokolenia Współczesności, charyzmatycznego redaktora naczelnego, opiekuna młodych poetów, człowieka renesansu, wybitnego twórcę, wspaniałego przyjaciela. Zła mówi o jego chorobie alkoholowej, manieryczności i sztucznych stylizacjach jego wierszy, wygórowanych ambicjach pisarza i żądzy władzy, koniunkturalizmie. We wspomnieniach występuje raz jako człowiek, którego karierę zwichnięto w szczytowym jej momencie, raz jako "pieszczoch władzy". Niniejsza książka próbuje przybliżyć postać wybitnego polskiego poety, który - pomimo uznanej przez historyków literatury wartości jego dzieła - przebywa nadal w "literackim czyśćcu". Wśród autorów zamieszczonych w książce wspomnień znajdują się przyjaciele-pisarze, postaci reprezentujące środowisko artystyczne lat 60. i 70. oraz osoby związane z Grochowiakiem więzami rodzinnymi i emocjonalnymi. Wymieńmy kilka nazwisk: Roman Śliwonik, Ernest Bryll, Jerzy Krzysztoń, Marek Nowakowski, Erazm Ciołek, Anna Grochowiak, Andrzej Gronczewski. Prezentowany tom przynosi zarówno złożony wielobarwny portret Stanisława Grochowiaka, jak i portret zbiorowy pokolenia twórców debiutujących około 1956 roku.

O autorce

Anna Romaniuk (ur. 1980) – historyczka literatury, edytorka, krytyczka literacka. Od 2013 roku kierowniczka Zakładu Rękopisów Biblioteki Narodowej. Członkini jury Nagrody Literackiej m. st. Warszawy. Autorka książki Drobina białka. Motywy roślinne i zwierzęce w liryce Haliny Poświatowskiej. Opracowała tomy: Dusza czyśćcowa. Wspomnienia o Stanisławie Grochowiaku (2010), Obecność. Wspomnienia o Czesławie Miłoszu (2012) oraz Wierność. Wspomnienia o Zbigniewie Herbercie (2014). Przygotowała także do wydania tom korespondencji Tadeusza Różewicza i Henryka Voglera (2019) oraz była współedytorką zbioru korespondencji Jarosława Iwaszkiewicza Listy do córek (2010). Publikowała m.in. na łamach „Nowych Książek”, „Zeszytów Literackich”, „Twórczości”, „Kwartalnika Artystycznego”, „Odry”, „Dekady Literackiej”, „Studium”, „Tygodnika Powszechnego”, „Czasu Kultury”. Stypendystka ministra kultury i dziedzictwa narodowego, ministra nauki i szkolnictwa wyższego, Funduszu Promocji Twórczości oraz Urzędu Miasta st. Warszawy.

 

Zostań członkiem Towarzystwa Miasto Ogród Sadyba