Przez wiele lat studenci architektury znali Oskara Sosnowskiego głównie z projektu dwóch monumentalnych kościołów. Pamiętali go też z kilku częściowo zrealizowanych koncepcji, w tym Miasta-Ogrodu Czerniaków. Dopiero niedawno okazało się, że kościołów, gmachów publicznych i domów wykreślił dziesiątki. Do tych uznanych za zaginione oryginalnych planów dotarła prof. Maria Brykowska i jej współpracownicy z Zakładu Architektury Polskiej Politechniki Warszawskiej w ramach grantu badawczego KBN (Komitetu Badań Naukowych). Sadybianie mogli obejrzeć kilkanaście z tych projektów na styczniowym wykładzie o życiu i dziełach Oskara Sosnowskiego.
Architekt
Do soboty, 12 stycznia 2007 r., Oskar Sosnowski był dla mieszkańców Sadyby przede wszystkim projektantem Miasta-Ogrodu Czerniaków. Czyli urbanistą. Prof. Maria Brykowska wykazała, że nosił w sobie znacznie więcej talentów. Po pierwsze, był architektem. Skupiał się na projektowaniu kościołów. Dwa z nich – św. Jakuba na pl. Narutowicza w Warszawie i św. Rocha w Białymstoku – weszły do kanonu architektury polskiej. Ale w swoim dorobku miał ich znacznie więcej – odpowiadał m.in. za odbudowę kompleksu zakonnego w Wigrach, czy przeróbki kościoła garnizonowego na Starym Mieście w Warszawie, żeby wspomnieć tylko te najbardziej znane warszawiakom świątynie.
Zaprojektował też wiele gmachów użyteczności publicznej, w tym szkoły. Stworzył też wiele planów domów w podwarszawskim Brwinowie i Milanówku, czy też w Jastrzębiej Górze (gdzie powstała m.in. willa dla inż. Pawłowicza – jednego z założycieli spółki Miasto-Ogród Czerniaków). Choć budynki te powstawały w różnych stylach, łączyło je dopasowanie do lokalnego otoczenia. Zanim stworzył szkic projektu w swojej pracowni, Sosnowski dużo czasu poświęcał na studiowanie ukształtowania i charakteru okolicy w ramach wizyt w terenie.
Urbanista i rzeźbiarz
Drugi aspekt działalności Oskara Sosnowskiego, o którym wspomniała prof. Brykowska, dotyczył planowania przestrzeni miejskiej. Poza planem przyszłej Sadyby, przygotowanym w 1921 r. na wystawę urbanistyczną w Wiedniu, Sosnowski stworzył m.in. konkursowe projekty rozbudowy placów Teatralnego, Saskiego i Zamkowego (nigdy nie zrealizowane).
Talent Sosnowskiego sięgał jednak dalej – tworzył misterne wycinanki, przedstawiające kwiaty i trzciny, malował obrazy w „stalaktytowej” scenerii, rzeźbił popiersia. Część z tych dzieł przechowywana jest na Politechnice Warszawskiej, ale duża część, w tym przede wszystkim obrazy, zostały odzyskane przez rodzinę i są eksponowane w prywatnym muzeum w Kazimierzu.
Profesor
Prof. Maria Brykowska podkreśliła, że – zdaniem wielu ekspertów - największym osiągnięciem życia Sosnowskiego była nie tyle jego twórczość, co fakt zorganizowania Zakładu Architektury Polskiej na Politechnice Warszawskiej. Był jego pierwszym kierownikiem. Nauczał studentów – i to nie tylko architektury, ale, jak powiedziała prof. Brykowska, również….dyscypliny, wymuszając od nich datki pieniężne za każdy przypadek spóźnienia na wykład. Zginął na dziedzińcu Politechniki Warszawskiej 24 września 1939 r. ratując archiwum z bezcenną inwentaryzacją polskiej architektury.
Po zakończeniu wykładu, na publiczną prośbę arch. Marii Sołtys, prof. Brykowska zgodziła się pomóc Towarzystwu w pozyskaniu materiałów archiwalnych Politechniki Warszawskiej. Materiały te mają być częścią planowanej we wrzesień 2008 wystawy o Mieście-Ogrodzie Czerniaków.
Wreszcie, przed poczęstunkiem w szkolnej kawiarence, odbyło się tradycyjne losowanie nagród. Książkę o życiu i twórczości Oskara Sosnowskiego, wydaną pod redakcją prof. Brykowskiej, otrzymał Dariusz Stanisławski z ul. Św. Bonifacego. Drugi egzemplarz wylosowała … specjalistka od Sadyby, arch. Maria Sołtys. Książkę oddała jednak Towarzystwu z przeznaczeniem na nagrodę w następnym konkursie.
Wykład o prof. Oskarze Sosnowskim odbył się 12 stycznia 2008 r. w Szkole Podstawowej 103, ul. Jeziorna 5/9.